ទស្សនៈព្រឹត្តិការណ៍ពិភពលោក

Episodios disponibles

de

ទស្សនៈព្រឹត្តិការណ៍ពិភពលោក - តើភូមាមានសារៈសំខាន់យ៉ាងណាសម្រាប់ចិន?

លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង គឺជាប្រធានាធិបតីចិនទីមួយ ក្នុងរយៈពេល ២០ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ដែលបានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេសភូមា។ នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរយៈពេលពីរថ្ងៃ របស់លោក ស៊ី ជីនពីង កាលពីសប្តាហ៍មុន ចិន និងភូមា បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងវិនិយោគជាមួយគ្នា រហូតដល់ទៅ ៣៣ ក្នុងទំហំជាទឹកប្រាក់រហូតដល់ទៅរាប់ពាន់លានដុល្លារ។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ គឺជារឿងដ៏ល្អមួយ សម្រាប់លោកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី ដែលកំពុងប្រឈមនឹងការរិះគន់ស្ទើរជុំទិសពីសំណាក់សហគមន៍អន្តរជាតិ ជុំវិញបញ្ហារ៉ូហ៊ីងយ៉ា។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងពេលជាមួយគ្នា ភូមាក៏មានសារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងផងដែរ ចំពោះចិន។ បើនិយាយខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ភូមាមានប្រជាជនរហូតដល់ទៅជាង ៥០លាននាក់ ហើយទើបនឹងមានសេដ្ឋកិច្ចបើកចំហទៅកាន់ពិភពលោកក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះ ភូមា គឺជាទីផ្សារថ្មីមួយប្រកបដោយសក្តានុពលខ្ពស់ ដែលបណ្តាប្រទេសជាច្រើននៅទូទាំងពិភពលោក ទាំងប្រទេសមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចលោកខាងលិច ក៏ដូចជា ចិន សុទ្ធតែនាំគ្នាសំឡឹងឃើញ ហើយព្យាយាមទាញយកផលប្រយោជន៍ សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចជាតិផ្ទាល់ខ្លួនឯង។ ក៏ប៉ុន្តែ សម្រាប់ចិន ភូមាមានសារៈសំខាន់លើសពីផលប្រយោជន៍ខាងសេដ្ឋកិច្ចនេះទៅទៀត គឺផលប្រយោជន៍ខាងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។ ភូមាគឺជាប្រទេសដែលមានព្រំដែនគោកជាប់គ្នាជាមួយចិន ក្នុងប្រវែងរហូតដល់ទៅជាង ២ពាន់គីឡូម៉ែត្រ។ ចំណែកនៅម្ខាងទៀតនៃប្រទេសភូមា គឺមហាសមុទ្រឥណ្ឌា។ ទីតាំងភូមិសាស្ត្រនេះ ធ្វើឲ្យភូមាត្រូវក្លាយទៅជាច្រកផ្លូវដ៏សំខាន់បំផុតមួយ សម្រាប់យុទ្ធសាស្ត្ររបស់ចិន សំដៅទៅកាន់មហាសមុទ្រឥណ្ឌា។ ជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធសាស្រ្តបើកច្រកផ្លូវទៅកាន់មហាសមុទ្រឥណ្ឌានេះហើយ ដែលចិនបានបោះទុនវិនិយោគ រហូតដលទៅជាង ១ពាន់លានដុល្លារ នៅក្នុងការសាងសង់កំពង់ផែដ៏ធំមួយ នៅភូមា។ ជាប្រភេទកំពង់ផែទឹកជ្រៅ ស្ថិតនៅក្នុងរដ្ឋរ៉ាឃីន ជាប់នឹងមហាសមុទ្រឥណ្ឌា ហើយដែលគម្រោងសាងសង់ទើបនឹងត្រូវបានចុះហត្ថលេខា ក្នុងអំឡុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកស៊ី ជីនពីង កាលពីសប្តាហ៍មុន។ គម្រោងសាងសង់កំពង់ផែនេះនឹងត្រូវបំពេញបន្ថែមដោយគម្រោងដ៏សំខាន់ចំនួនពីរទៀត ដែលចិនកំពុងរៀបចំធ្វើ នៅក្នុងប្រទេសភូមា គឺទីមួយ គម្រោងសាងសង់តំបន់ឧស្សាហកម្មដ៏ធំមួយ និងទីពីរ គម្រោងសាងសង់ផ្លូវរថភ្លើងល្បឿនលឿន ដើម្បីតភ្ជាប់កំពង់ផែថ្មីនេះ ទៅកាន់តំបន់ប៉ែកខាងត្បូងប្រទេសចិន។ នៅពេលដែលគម្រោងធំៗទាំង៣នេះត្រូវសាងសង់បានសម្រេច ចិននឹងមានច្រកផ្លូវសេដ្ឋកិច្ចដ៏សំខាន់មួយនៅភូមា ហើយជាពិសេសជាងនេះទៅទៀត ចិននឹងអាចបើកច្រកផ្លូវដោយត្រង់ ទៅកាន់មហាសមុទ្រឥណ្ឌា ដោយមិនចាំបាច់វាងតាមសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងច្រកសមុទ្រម៉ាឡាកា ដែលស្ថិតនៅប៉ែកខាងត្បូង កាត់តាមប្រទេស៣ផ្សេងទៀត គឺ សិង្ហបុរី ម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌូណេស៊ី។ តាមការពិត បើសិនជាយើងក្រឡេកមើលទៅក្រោយវិញ យើងឃើញថា ភូមាជាប្រទេសមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងសម្រាប់ចិន ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងពេលជាមួយគ្នា ចិនក៏មានការលំបាកផងដែរ ក្នុងការរក្សាឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនទៅលើភូមា។ ភូមាស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសដំបូងៗគេ ដែលបានប្រកាសទទួលស្គាល់របបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន បង្កើតឡើងដោយម៉ៅសេទុង កាលពីឆ្នាំ១៩៤៩។ ក៏ប៉ុន្តែ ប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយមកទៀត ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរត្រូវជួបនឹងបញ្ហារកាំរកូសច្រើន ជាពិសេស ជម្លោះកើតឡើងពីចលនាបះបោររបស់ប្រជាជនភូមា ប្រឆាំងនឹងសហគមន៍ចិន ដែលរស់នៅក្នុងទឹកដីភូមា និងជម្លោះ ជុំវិញការណ៍ដែលចិនគាំទ្រចលនាឧទ្ទាមកុម្មុយនិស្ត ក៏ដូចជា ចលនាឧទ្ទាមជនជាតិភាគតិចផ្សេងទៀត ដែលប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលក្រុងរ៉ង់ហ្គូន។ រហូតទាល់តែមកដល់ឆ្នាំ១៩៨៨ នៅក្រោយពេលដែលរបបសឹកឡើងមកកាន់អំណាចនៅភូមា ទើបទំនាក់ទំនង រវាងចិន និងភូមា មានភាពល្អប្រសើរឡើងវិញ ហើយនៅពេលដែលរបបសឹកភូមាត្រូវរងនូវសម្ពាធ និងទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិកាន់តែខ្លាំង ចិនក៏អាចបង្កើនឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅភូមាបានកាន់តែខ្លាំងផងដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ ចាប់តាំងពីក្រោយពេលដែលភូមាផ្លាស់ប្តូររបបដឹកនាំ ពីរបបសឹក ទៅរបបដឹកនាំតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកស្រីអ៊ុង សានស៊ូជី ភូមាបានចាប់ផ្តើមបើកចំហទៅកាន់ប្រទេសលោកខាងលិច ហើយឥទ្ធិពលរបស់ចិននៅភូមាក៏ចាប់ផ្តើមថមថយ ចំណែកគម្រោងវិនិយោគសំខាន់ៗរបស់ចិននៅភូមា រួមមានដូចជា អាជីវកម្មរ៉ែ និងគម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី ជាដើម ក៏ត្រូវជួបនឹងបញ្ហាចម្រូងចម្រាសជាបន្តបន្ទាប់។ រហូតទាល់តែមកដល់ពេលថ្មីៗនេះ អ្វីៗត្រូវប្រែប្រួល ហើយទំនាក់ទំនង រវាងចិន និងភូមា ហាក់កំពុងងាកទៅរកគន្លងដើម ដូចពីសម័យកាលរបបសឹក នៅក្រោយពេលដែលវិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាបានផ្ទុះឡើងខ្លាំង ហើយលោកស្រីអ៊ុង សានស៊ូជី ដែលធ្លាប់តែជាជើងឯកប្រជាធិបតេយ្យគាំទ្រដោយលោកខាងលិច ត្រូវប្រែក្លាយទៅជាចំណុចស៊ីបនៃការរិះគន់ពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សវិញម្តង រហូតត្រូវប្រឈមនឹងការចោទប្រកាន់ពីបទប្រល័យពូជសាសន៍ នៅចំពោះមុខតុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេថែមទៀត។ ស្ថិតក្រោមសម្ពាធស្ទើរតែជុំទិសនេះ លោកស្រី អ៊ុងសានស៊ូជី សំឡឹងឃើញចិនជាខ្នងបង្អែកធំ ដោយសារតែចិនជាប្រទេសសម្បូរលុយ ដែលជាទូទៅមាននយោបាយមិនជ្រៀតជ្រែក ហើយក៏មិនសូវខ្វល់ពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសដទៃ។ នៅក្នុងពេលដែលរដ្ឋាភិបាលភូមាកំពុងតែត្រូវការចិនខ្លាំងបែបនេះហើយ ដែលជាឱកាសល្អ សម្រាប់ចិនក្នុងការពង្រឹងឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនឡើងវិញនៅភូមា៕

ទស្សនៈព្រឹត្តិការណ៍ពិភពលោក - ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ៖ ការធ្លាក់ចុះផលិតភាព និងក្តីស្រមៃតាមទាន់ប្រទេសអ្នកមាន

ដោយសារពិភពលោកកាន់តែរួមតូច ជាពិសេស តាមរយៈយន្តការនៃសកលភាវូបនីយកម្មទំនើប, ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ត្រូវគេរំពឹងថា អាចនឹងមានឱកាសដើរតាមទាន់កម្រិតនៃការអភិវឌ្ឍ ដូចប្រទេសជឿនលឿន នៅថ្ងៃខាងមុខ។ ទោះជាយ៉ាងណា ដោយសារ ការបន្តធ្លាក់ចុះនៃផលិតភាព, ក្តីស្រមៃនេះហាក់នៅបន្តជាក្ដីស្រមៃជារឿងរហូត សម្រាប់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍភាគច្រើនលើសលុប។ សកលភាវូបនីយកម្ម ត្រូវគេមើលឃើញថាជា យន្តការវិជ្ជមានមួយ ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងបង្កើនកម្រិតជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន ទាំងក្នុងប្រទេសជឿនលឿន និងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នា អ្នកជំនាញយ៉ាងច្រើន បានជឿជាក់ថា កម្លាំងសកលភាវូបនីយកម្ម អាចអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេស ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចកំពុងអភិវឌ្ឍ មានឱកាសធ្វើឱ្យប្រទេសរបស់ខ្លួន រីកចម្រើនតាមទាន់ប្រទេសជឿនលឿនផងដែរ។ ជាឧទាហរណ៍ តួយ៉ាង ប្រទេសជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង សិង្ហបុរី តៃវ៉ាន់ និងហុងកុង ជាដើម។ នេះគឺជាអ្វីដែលបានព្យាករណ៍ដោយ ទ្រឹស្តីកំណើនសេដ្ឋកិច្ច របស់ជ័យលាភីណូបែលសេដ្ឋកិច្ច គឺ លោកសាស្ត្រាចារ្យ Robert Solow និង អ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ចដ៏អស្ចារ្យម្នាក់ នាសម័យនេះ គឺលោកសាស្ត្រាចារ្យ Angus Maddison។ តើក្តីស្រមៃនេះអាចក្លាយជាការពិតដែរឬយ៉ាងណា សម្រាប់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍភាគច្រើនផ្សេងទៀត? ចម្លើយ អាចទំនងជាពិបាកណាស់ ព្រោះ សេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ នាពេលបច្ចុប្បន្ន បាននិងកំពុងប្រឈមនឹងការធ្លាក់ចុះផលិតភាពរបស់ខ្លួន។ ក្នុងន័យសេដ្ឋកិច្ច ផលិតភាព ឬបរិមាណផលិតកម្ម ដែលប្រទេសមួយអាចផលិតបាន ដោយកម្មករក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ជាប្រភពយ៉ាងចម្បង សម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងកំណើនចំណូលសម្រាប់ប្រជាជនម្នាក់ៗ។ អំឡុងប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ចុងក្រោយ ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍខ្លះ ជាឧទាហរណ៍ ប្រទេសជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង សិង្ហបុរី តៃវ៉ាន់ និងហុងកុង ជាដើម បានបង្កើនផលិតភាពរបស់ខ្លួន ដើម្បីអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ ប្រទេសទាំងនេះ បានធ្វើត្រាប់តាមអ្វីដែលបស្ចិមលោកធ្លាប់ធ្វើ ជាឧទាហរណ៍ ការអភិវឌ្ឍវិស័យឧស្សាហកម្មនាំចេញរបស់ខ្លួន។ ក្រោយមក ពួកគេក៏មានឱកាសដើរតាមទាន់ប្រទេសជឿនលឿន នេះបើគេមើលទៅលើ ការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងនៃចំណូលជាតិសម្រាប់មនុស្សម្នាក់ៗ។ ផ្អែកតាមអ្នកជំនាញ ការរីកចម្រើននៃប្រទេសទាំងនេះ ពឹងផ្អែកលើការធ្វើត្រាប់តាម ច្រើនជាង ការច្នៃប្រឌិតដោយខ្លួនឯង។ ប្រាកដណាស់ ការចម្លងតាម វាតែងតែមានភាពងាយស្រួលជាង ការច្នៃប្រឌិតខ្លួនឯង ព្រោះអ្នកចម្លងមិនចាំបាច់ត្រូវចំណោមកម្លាំង ថាមពល ឬពេលវេលាច្រើនខ្លាំង ដូចអ្នកច្នៃប្រឌិតនោះទេ។ ដរាបណា អ្នកច្នៃប្រឌិត និយាយសំដៅដល់បស្ចិមលោក មិនមានលទ្ធភាពខ្លាំងដើម្បីច្នៃអ្វីថ្មីៗទៀត នុ៎ះ អ្នកចម្លងក៏ទំនងជាពិបាករកអ្វីចម្លងទៀតបានដែរ។ ផ្អែកតាមរបាយការណ៍ថ្មីមួយ របស់ធនាគារពិភពលោក សម្រាប់ប្រទេសជឿនលឿន ផលិតភាពសកល ដែលគេវាស់វែងលើ លទ្ធភាពផលិតរបស់កម្លាំងពលកម្មជារៀងរាល់ឆ្នាំ បានប្រែប្រួលក្នុងកំណើនប្រហែល២ភាគរយ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៨០ ក៏ប៉ុន្តែ កំណើននេះបានធ្លាក់ចុះក្រោមសូន្យ អំឡុងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុសកល កាលពីឆ្នាំ២០០៨។ ក្រោយមក បើទោះជា ផលិតភាពក្នុងប្រទេសជឿនលឿន បានងើបឡើងបន្ដិចវិញក៏ដោយ ក៏បានកម្រិតកំណើនបន្តស្ថិតនៅទាបជាងពីអតីតកាល។ សម្រាប់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ឯណោះវិញ ផលិតភាពបានបន្តកើនឡើងខ្លាំង ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៨០ ក៏ប៉ុន្តែ វាបានធ្លាក់ចុះផងដែរ តាំងពីអំឡុងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុសកល។ ផ្អែកតាមរបាយការណ៍ដដែល នេះគឺជានិន្នាការនៃការធ្លាក់ចុះមួយ ដែលមានទម្រង់ធ្លាក់ចុះខ្លាំង និងអូសបន្លាយអំឡុងរយៈពេលវែង មិនធ្លាប់មានក្នុងរយៈពេលបួនទសវត្សរ៍ចុងក្រោយ។ ចំណូលរបស់កម្មករម្នាក់ៗ ក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ មានកម្រិតទាបជាង១៤ភាគរយ ធៀបទៅនឹងផលិតភាពដែលពួកគេធ្លាប់មាន។ ផ្អែកតាមរបាយការណ៍របស់ស្ថាប័នផ្សេងទៀត រួមមាន Oxford Economics និង Capital Economics ដែលជាស្ថាប័នជាន់ខ្ពស់ ផ្តល់ប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចសកល បានប្រមើលឃើញអំពី ដំណើរនៅទ្រឹងនៃកំណើនផលិតភាពក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ក៏ដូចជាប្រទេសជឿនលឿន និងបានព្យាករណ៍ថា នៅពេលខាងមុខ ការផ្ទេរបច្ចេកវិទ្យាកាន់តែមានភាពតឹងរ៉ឹង ហើយ ការដើរតាមទាន់កម្រិតនៃការរីកមច្រើនរបស់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ដូចអ្វីដែលធ្លាប់ធ្វើអំឡុងពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ នឹងឈានមកដល់ទីបញ្ចប់។ សរុបជារួម ផលិតភាពសកល ឬលទ្ធភាពផលិតនៃកម្លាំងពលកម្មលើពិភពលោក នាពេលបច្ចុប្បន្ន បានបន្តធ្លាក់ចុះ ទាំងក្នុងប្រទេសជឿនលឿន និងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ប្រៀបធៀបនឹងអំឡុងប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ចុងក្រោយ។ ហេតុផលចម្បង ពាក់ព័ន្ធនឹងកង្វះខាតនៃការច្នៃប្រឌិតពីប្រទេសជឿនលឿន និងការកើនឡើងឧបសគ្គនៃការផ្ទេរបច្ចេកវិទ្យា។ ដោយសារ កំណើនផលិតភាព ជាប្រភពយ៉ាងចម្បងសម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច ហើយដរាបណា ផលិតភាពធ្លាក់ចុះ នុ៎ះក្តីស្រមៃ ដែលប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ រំពឹងថាអាចនឹងមានឱកាសដើរតាមទាន់កម្រិតនៃការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសជឿនលឿន ហាក់នៅបន្តជាក្ដីស្រមៃជារៀងរហូត៕

ទស្សនៈព្រឹត្តិការណ៍ពិភពលោក - អ៊ីហ្សាប៊ែល ដូសសាន់តូស៖ មហាសេដ្ឋីមានជាងគេបំផុតនៅអាហ្វ្រិកប្រឈមនឹងបទចោទប្រកាន់ពាក់ព័ន្ធបទពុករលួយ

អ៊ីហ្សាប៊ែល ដូសសាន់តូស (Isabel dos Santos) ជាអ្នកជំនួញដ៏ល្បីឈ្មោះ និងជាស្ត្រីដែលមានជាងគេនៅទ្វីបអាហ្វ្រិក។ នៅប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ គេឃើញមានរូបលោកស្រីនៅស្ទើរតែគ្រប់ទំព័រសារព័ត៌មានបរទេសធំៗ ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងកេងប្រវ័ញ្ចលុយខុសច្បាប់។ ក្រោយមានលេចធ្លាយព័ត៌មានខាងលើ លោកស្រីអ៊ីហ្សាប៊ែល នាខណៈនេះ កំពុងតែប្រឈមនឹងបទចោទប្រកាន់ពាក់ព័ន្ធបទប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ។ តើអ៊ីហ្សាប៊ែល ដូសសាន់តូស មានប្រវត្តិមកពីណា? ហេតុអ្វីបានជា មហាសេដ្ឋីរូបនេះត្រូវប្រឈមនឹងបទចោទប្រកាន់ពុករលួយទៅវិញ? តើអ៊ីហ្សាប៊ែល ដូសសាន់តូស ជាអ្នកណា? ស្ថិតក្នុងវ័យ ៤៦ ឆ្នាំ អ៊ីហ្សាប៊ែល ដូសសាន់តូស មានឈ្មោះហៅក្រៅថា “ព្រះនាង” គឺជាអ្នកជំនួញជាតិអង់ហ្គោឡា ជាស្ត្រីដែលមានជាងគេបំផុតនៅអាហ្វ្រិក និងជាកូនស្រីច្បងរបស់អតីតប្រធានាធិបតីអង់ហ្គោឡាលោកហ្សូហ្សេ អេឌ័រដូ ដូសសាន់តូស (Jose Eduardo dos Santos) ដែលបានគ្រប់គ្រងប្រទេសនេះរយៈពេល ៣៨ ឆ្នាំ ពោលគឺនៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៧៩ ដល់ ឆ្នាំ ២០១៧។ កាលពីមួយទសវត្សរ៍មុន អ៊ីហ្សាប៊ែល ដូសសាន់តូស បានក្លាយទៅជាស្ត្រីមានជាងគេបំផុតនៅទ្វីបអាហ្វ្រិក បន្ទាប់ពីទស្សនាវដ្តី Forbes កាលពីឆ្នាំ ២០១៣ បានចុះផ្សាយដោយដាក់ឈ្មោះលោកស្រី ថាជាមហាសេដ្ឋីស្ត្រីដំបូងគេបង្អស់ប្រចាំទ្វីបនេះ និងមានទ្រព្យសម្បត្តិសរុបជាទឹកប្រាក់ទាំងអស់ប្រមាណ ២ ២០០លានដុល្លារ។ កូនស្រីរបស់អតីតប្រធានាធិបតីអង់ហ្គោឡារូបនេះ ទទួលបានការអប់រំនៅក្នុងប្រទេសអង់គ្លេស ជាទីដែលលោកស្រីកំពុងស្នាក់នៅនាពេលបច្ចុប្បន្ន ជាមួយស្វាមីដែលជាអ្នកជំនួញកុងហ្គោម្នាក់។ បើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានអង់គ្លេស BBC លោកស្រីអ៊ីហ្សាប៊ែល ក៏ជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិនៃទ្រព្យសម្បត្តិមានតម្លៃជាច្រើននៅកណ្តាលទីក្រុងឡុងដ៍។ ក្រៅពីនេះ មហាសេដ្ឋីស្ត្រីរូបនេះ ក៏មានភាគហ៊ុនជាច្រើន នៅក្នុងក្រុមហ៊ុនប្រេង ធនាគារ និងទូរសព្ទ ដែលភាគច្រើននៅក្នុងប្រទេសអង់ហ្គោឡា និងព័រទុយហ្គាល់។ ឯកសារបែកធ្លាយបង្ហាញពីបទពុករលួយរបស់មហាសេដ្ឋីអ៊ីហ្សាប៊ែល ដូសសាន់តូស កាលពីចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅថ្មីៗនេះ គេឃើញមានការចុះផ្សាយជាច្រើនទាក់ទងអំពីបទកេងប្រវ័ញ្ចថវិកាជាតិចំនួនរាប់រយលានដុល្លារ របស់លោកស្រីអ៊ីហ្សាប៊ែល ដូសសាន់តូស ក្នុងពេលដែលឪពុករបស់លោកស្រី នៅកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតី។ រឿងនេះបាននិងកំពុងធ្វើឲ្យសេដ្ឋនីមានលុយវាល់លានរូបនេះ ល្បីឈ្មោះនិងមានមុខនៅសឹងតែគ្រប់បណ្តាញសារព័ត៌មានបរទេសធំៗទាំងអស់ទៅហើយ។ មួយវិញទៀត បើយោងទៅតាមសំណុំឯកសារជាង ៧១ ម៉ឺនឯកសារ ដែលរកឃើញនិងចុះផ្សាយដោយក្រុមអ្នកកាសែតស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិមានមូលដ្ឋាននៅញូវយ៉ក (ICIJ) កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី១៩ មករា កូនស្រីច្បងរបស់អតីតប្រធានាធិបតីអង់ហ្គោឡា ត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ ថាបានកេងប្រវ័ញ្ចថវិកាជាច្រើន ពីក្រុមហ៊ុនប្រេងរដ្ឋអង់ហ្គោឡា។ គួរជម្រាបជូនថា លោកស្រីអ៊ីហ្សាប៊ែល គឺជាមុខសញ្ញាដ៏សំខាន់មួយ នៃយុទ្ធនាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងទៅនឹងអំពើពុករលួយ ដែលដឹកនាំដោយប្រធានាធិបតីថ្មីអង់ហ្គោឡាលោកហ្សៅ លួរ៉េនសូ (Joao Lourenco)។ ក្រោយឡើងកាន់តំណែងនៅឆ្នាំ ២០១៧ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់អង់ហ្គោឡា បានចោទប្រកាន់លោកស្រីអ៊ីហ្សាប៊ែល ពីបទកេងប្រវ័ញ្ចលុយរបស់ក្រុមហ៊ុនប្រេងរដ្ឋ ដែលកាលណោះស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់លោកស្រី។ លោកស្រីអ៊ីហ្សាប៊ែល ត្រូវចោទថាបានលួចយកលុយរដ្ឋចំនួនជាងមួយពាន់លានដុល្លារអាមេរិក យកទៅធ្វើជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួន ដោយការផ្ទេរទៅគណនីនៅក្រៅប្រទេស។ នាខណៈនេះ អាជ្ញាធរអង់ហ្គោឡា កំពុងបើកការស៊ើបអង្កេតបទឧក្រិដ្ឋពាក់ព័ន្ធនឹងករណីពុករលួយរបស់លោកស្រី។ ក្រៅពីនេះ ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់លោកស្រីទាំងអម្បាលម៉ាននៅក្នុងប្រទេស ក៏ត្រូវបានអាជ្ញាធរបង្កកទុកទាំងអស់ដែរ។ តែទោះបីជាមានឯកសារលេចធ្លាយ និងរងការចោទប្រកាន់យ៉ាងច្រើនយ៉ាងណាក្តី កូនស្រីច្បងរបស់អតីតប្រធានាធិបតីអង់ហ្គោឡា បានច្រានចោលនូវរាល់ពាក្យចោទប្រកាន់ទាំងអស់ និងថាទាំងនោះសុទ្ធតែជារឿងមិនពិត និងជាការប្រឌិតឡើង ដោយមេដឹកនាំថ្មីរបស់អង់ហ្គោឡា ដែលចង់ធ្វើបាប បង្កាច់បង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះលោកស្រីនិងក្រុមគ្រួសារ។ មហាសេដ្ឋីប្រចាំទ្វីបអាហ្វ្រិករូបនេះ ក៏បានចាត់ទុកព័ត៌មានដែលចេញផ្សាយដោយអ្នកកាសែត ថាជាការភូតកុហកផងដែរ។ លោកស្រីថា អ្វីៗទាំងអស់ ដែលលោកស្រីមាននៅក្នុងដៃនាពេលនេះ មិនមែនកើតចេញមកពីការលួចបន្លំនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ វាកើតចេញមកពីការខិតខំប្រឹងប្រែង តស៊ូស្វិតស្វាញ និងភាពឆ្លាតវៃរបស់លោកស្រីក្នុងការធ្វើមុខជំនួញ។ ជាមួយគ្នានេះ នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយដែលដកស្រង់ដោយកាសែត The Guardian មេធាវីរបស់លោកស្រីអ៊ីហ្សាប៊ែល ដូសសាន់តូស ក៏បានច្រានចោលនូវឯកសារដែលរកឃើញដោយ ICIJ និងថាការចុះផ្សាយឯកសារទាំងនោះ គឺជាការវាយប្រហារមួយដែលមានការរៀបចំសម្រិតសម្រាំងទុកជាមុនបានយ៉ាងល្អ៕

ទស្សនៈព្រឹត្តិការណ៍ពិភពលោក - ប្រទេសរុស្ស៊ីទើបមាននាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី

ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៦មករា សភាឌូម៉ា បានយល់ស្របបោះឆ្នោតផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តចំពោះបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី លោក Mikhail Mishustine ។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីថ្មី មានអាយុ៥៣ឆ្នាំ ជាបណ្ឌិតវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច ល្បីខាងពូកែ ហូតពន្ធបំពេញថវិកាជាតិ។ បេក្ខភាពថ្មីនេះ ត្រូវស្នើទៅទទួលការអនុម័តតាមសំណើរបស់ប្រធានាធិបតី Vladimir Poutine គឺក្រោយពីរដ្ឋាភិបាល លោក Dmitri Medvedev បានលាចេញពីតំណែង។ តើនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីដែលតាមលំដាប់អំណាច ចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញប្រទេស ជាមនុស្សទី២នៅរុស្ស៊ីមានប្រវត្តិរូបយ៉ាងណា? លោក Mikhail Mishustine បានកើតនៅក្រុងម៉ូស្គូ ថ្ងៃ៣ មីនា ឆ្នាំ១៩៦៦។ ពាក្យថា «កើតនៅម៉ូស្គូ» គឺមានឈាមជ័រចេញពីរដ្ឋធានីប្រទេស ខុសពីអ្នកមកពីក្រៅដែលបានទទួលសិទ្ធិរស់នៅក្នុងក្រុងនេះ។ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៩ គាត់បានរៀនចប់វិជ្ជាស្ថានក្រុងម៉ូស្គូខាងម៉ាស៊ីន-ឧបករណ៍ តាមឯកទេសកម្ម “ប្រព័ន្ធធ្វើគម្រោងដោយស្វ័យប្រវត្ត”។ ៣ឆ្នាំក្រោយមក គាត់បានទទួលសញ្ញាប័ត្រថ្នាក់បណ្ឌិតសាលានោះដែរ។ បន្ទាប់មក គាត់ក្លាយជានាយក មន្ទីរពិសោធន៍ខាងធ្វើតេស្ត ដោយដឹកនាំក្លឹបកុំព្យូទ័រអន្តរជាតិ។ ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ លោក Mikhail Mishustine ចូលបម្រើការងារឲ្យរដ្ឋក្នុងតំណែងជាជំនួយការខាងប្រមូល ព័ត៌មាន និងត្រួតពិនិត្យលើខ្ទង់ចំណូលនៃពន្ធហូតបានដោយស្ថាប័នពន្ធសហព័ន្ធរុស្ស៊ី។ បន្ទាប់មក គាត់បានធ្វើជាអនុរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពន្ធអាករសហព័ន្ធរុស្ស៊ី , ជាអ្នកដឹកនាំ ទីភ្នាក់ងារសហព័ន្ធខាងវាស់ចុះ បញ្ជីសុរិយោដី នៅអម ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច, ជាអ្នកដឹកនាំទីភ្នាក់ងារសហព័ន្ធខាងគ្រប់គ្រងលើ តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស។ ក្នុងឆ្នាំ២០០៨ លោក Mishustine បានដកខ្លួនចេញពីការងាររដ្ឋ ហើយជាប់ដៃរវល់ជាថ្មីនឹង Business លើកនេះ គឺក្នុងវិស័យវិនិយោគ។ នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០៩ គាត់បានក្លាយជាក្របខណ្ឌបម្រុងរបស់ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី ហើយនៅខែមេសា ឆ្នាំ២០១០ លោកត្រូវបានតែងតាំងជា អ្នកដឹកនាំស្ថាប័នពន្ធអាករសហព័ន្ធរុស្ស៊ី FNS ។ ការងារក្នុង Business ក្លឹបកុំព្យូទ័រអន្តរជាតិ ជាទីដែលលោក Mishustine បានចាប់ផ្តើមធ្វើការ ក្នុងឆ្នាំ១៩៩២ តាំងគោលដៅ ធ្វើ“សមាហរណកម្ម បច្ចេកវិជ្ជាកុំព្យូទ័ររុស្ស៊ីនិងបរទេស និយាយឲ្យចំ គឺទាក់ទាញបច្ចេកវិជ្ជាព័ត៌មានជឿនលឿនរបស់បស្ចិមលោក”។ ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣ លោក Mishustine ឡើងជានាយករួច បន្ទាប់មកជា ប្រធាននៃថ្នាក់ដឹកនាំ ក្លឹបកុំព្យូទ័រអន្តរជាតិ ដោយទាក់ទាញឲ្យចូលមកក្នុងក្លឹបនេះ គឺក្រុមហ៊ុនបរទេសធំៗ ហើយគាត់ក្លាយជាអ្នកចាត់ចែងវេទិកាកុំព្យូទ័រអន្តរជាតិ ដែលជាពិព័រណ៍កុំព្យូទ័រ មួយធំបំផុតនៅរុស្ស៊ី។ នៅខែមីនា ឆ្នាំ២០០៨ ក្រោយពីចាកចេញពីតំណែងជាអ្នកដឹកនាំទីភ្នាក់ងារសហព័ន្ធខាងគ្រប់គ្រងលើ តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស លោក Mishustine អស់២ឆ្នាំ បានកាន់តំណែងជាប្រធាន UFG Capital Partners ។ គាត់បានទទួលបន្ទុកខាងគម្រោងដាក់ឲ្យដំណើរការ គឺ មូលនិធិអចលនទ្រព្យ ព្រមទាំងខាងអភិវឌ្ឍន៍ Business នៅតាមខេត្ត។ ការងារបម្រើរដ្ឋ នៅខែមេសា ឆ្នាំ២០១០ ក្រោយពីប្រធានាធិបតីបានតែងតាំងគាត់ក្នុងតំណែងជាប្រធានស្ថាប័នពន្ធអាករសហព័ន្ធរុស្ស៊ី FNS, លោក Mikhail Mishustine តែងបានជាប់ដៃរវល់នឹងការអភិវឌ្ឍបច្ចេកវិជ្ជាព័ត៌មាននៃ ប្រព័ន្ធហូតពន្ធ។ ជាប់ទៅនឹងឈ្មោះគាត់ គឺ គំនិតផ្តួចផ្តើមបែបយ៉ាង អនុវត្តហត្ថលេខា ឌីជីថល់អេឡិកត្រូនិក និង លេខជាអត្តសញ្ញាណសម្គាល់អ្នកបង់ពន្ធឲ្យរដ្ឋ ។ ក្នុងតំណែងនេះ លោក Mishustine បានប្រកាសសង្គ្រាមទល់នឹងទិន្នន័យដែលហៅថា” ក្រខ្វក់” ហើយ គាត់ដាក់ទសរំលើងឫស បញ្ហាខាងបង្វែរទៅវិញអាករលើតម្លៃបន្ថែម TVA ដោយគ្មានអ្វីជាមូលដ្ឋាន សំអាង។ ចំណែក ពួកសហគ្រិននាំគ្នាសង្ឃឹមថា ស្ថាប័នពន្ធអាករ FNS ដឹកនាំដោយលោក Mishustine ដែល រូបគាត់ធ្លាប់ប្រកបរបរ Business ស្រាប់ មុខជានឹងចេះប្រែបានដូចចិត្តស្ថាប័ននេះ ឲ្យអនុគ្រោះពុំខាន ចំពោះអ្នករកស៊ី។ លោក Mishustine ពីចំណែកគាត់គាំទ្រដល់ការប្រែឲ្យងាយស្រួលទៅសហប្រតិបត្តិការរវាងម្ខាងគឺ Business និង ប្រជាពលរដ្ឋនិងម្ខាងទៀត គឺអង្គការហូតពន្ធ។ ដើម្បីសម្រួលវិធីបង់ពន្ធសម្រាប់ពលរដ្ឋ និង ដើម្បីប្រយុទ្ធទល់នឹងអំពើពុករលួយ លោក Mishustine ថ្លែងថា គាត់មានបំណងអភិវឌ្ឍឲ្យបានជាអតិបរិមា នៅក្នុងស្ថាប័នគាត់ គឺ សេវាអេឡិកត្រូនិក ។ ក្រៅពីប្រើព័ត៌មានវិទ្យា ស្ថាប័នFNS ក្រោមការដឹកនាំលោក Mishustine បានអនុវត្តស្តង់ដារថ្មីៗ ខាងផ្តល់សេវាដល់ពួកអ្នកបង់ពន្ធ។ ជាអាទិ៍ សម្រាប់ភាពងាយស្រួលរបស់ពលរដ្ឋFNS បានពន្យារម៉ោងធ្វើការនៃអធិការកិច្ចពន្ធ។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៥ FNS ថែមទាំងបានបើកឲ្យដំណើរការ គឺមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ទំនាក់ទំនង ថ្នាក់សហព័ន្ធ ទៅផង។ ការងារវិទ្យាសាស្ត្រ ទន្ទឹមនឹង ការដឹកនាំស្ថាប័នពន្ធ លោក Mishustine ក៏ដឹកនាំការងារវិទ្យាសាស្ត្រនៃមហាវិទ្យល័យ ពន្ធអាករ សាកលវិទ្យាល័យហិរញ្ញវត្ថុ នៅអមរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធរុស្ស៊ីទៅផង។ ក្រោមការដឹកនាំរបស់គាត់ ឧទ្ទិសដល់ខួប ២៥ ឆ្នាំ នៃការបង្កើតអង្គការពន្ធនៅសហព័ន្ធរុស្ស៊ី មានចេញផ្សាយ សៀវភៅសិក្សា ក្រោម ឈ្មោះថា “ពន្ធអាករ និង របៀបគ្រប់គ្រងលើការហូតពន្ធ”។ ជីវភាពគ្រួសារ លោក Mikhail Mishustine អាយុ៥៣ឆ្នាំ មានកូនប្រុស៣នាក់។ ប្រពន្ធគាត់ គឺលោកស្រី Vladlena Mishustna អាយុ៤៤ឆ្នាំ ជាសហស្ថាបនិកក្លឹបកុំព្យូទ័រអន្តរជាតិ។ មេគ្រួសារ លោក Mishustine មានចំណូលចិត្តលេង Hockey ។ ក្នុងអំឡុង១០ឆ្នាំ ដែលគាត់បានដឹកនាំស្ថាប័នពន្ធអាករសហព័ន្ធរុស្ស៊ី រូបគាត់និងភរិយាគាត់ រកបានចំណូលប្រមាណ ១.០០០ លានរូប្ល ។ ចំណូលគាត់ ក្នុង១ ឆ្នាំៗ គឺពី១៩ ដល់៣០លាន រូប្ល។ រីឯ ចំណូលប្រពន្ធគាត់ ក្នុង១ឆ្នាំៗ គឺពី ៤៧ ដល់ ១៦០លានរូប្ល។ គ្រួសារនេះ រស់នៅក្នុងលំនៅមានផ្ទៃក្រឡា១៤០ម៉ែត្រការ៉េ ព្រមទាំងមានផ្ទះដាច់ដោយឡែក ទំហំជាង៨០០ម៉ែត្រការ៉េ៕

ទស្សនៈព្រឹត្តិការណ៍ពិភពលោក - អ្នកម្នាងម៉េហ្កាន ចង់ចាកឆ្ងាយពីគ្រួសាររាជវង្សអង់គ្លេស ដោយសារតែការប្រកាន់ពូជសាសន៍?

កាលពីថ្ងៃទី៨មករា ព្រះអង្គម្ចាស់ហារី និងអ្នកម្នាងម៉េហ្កាន បានប្រកាសពីបំណង ចាកឆ្ងាយពីរាជវង្សអង់គ្លេស ដើម្បីទៅរស់នៅប្រទេសកាណាដា និងឈប់បំពេញកាតព្វកិច្ចការងារ ក្នុងនាមជាសមាជិករាជវង្សតទៅទៀត។ ដំណឹងនេះ បានបង្កការភ្ញាក់ផ្អើលជាខ្លាំង និងបានធ្វើឲ្យមានពាក្យចចាមអារ៉ាម លេចឮជាបន្តបន្ទាប់ ថាក្រុមគ្រួសារព្រះរាជវង្សអង់គ្លេស ប្រាកដជាមានរឿងរកាំរកូស មិនចុះសម្រុងនឹងគ្នាមិនខាន។ មានពាក្យចចាមអារ៉ាមខ្លះ បានលើកឡើងថា អ្នកម្នាងម៉េហ្កាន មហេសីរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ហារី ដែលជានារីកូនកាត់ស្បែកខ្មៅនោះ បានរងនូវការរិះគន់សើចចំអក បែបប្រកាន់ពូជសាសន៍ ពីសំណាក់បណ្តាញព័ត៌មានអង់គ្លេស និងសមាជិកគ្រួសាររាជវង្ស។ តើអាចមានមូលហេតុអ្វីខ្លះ នៅពីក្រោយការសម្រេចចិត្ត ដ៏កម្រមួយនេះ? កាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី១៣មករា ម្ចាស់ក្សត្រីអេលីហ្សាប៊ែត ទី២ បានដឹកនាំការប្រជុំពិសេសមួយ ជាមួយសមាជិកគ្រួសារញាតិវង្ស ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា ទាក់ទិននឹងបំណងចង់ចាកចេញឆ្ងាយពីគ្រួសារព្រះរាជវង្ស របស់ព្រះអង្គម្ចាស់ហារី និងមហេសី អ្នកម្នាងម៉េហ្កាន។ ការប្រជុំបន្ទាន់នេះ ហាក់បានបង្ហាញថាព្រះរាជវង្សអង់គ្លេស បានផ្តល់សារៈសំខាន់ ដល់បញ្ហានេះ ដែលត្រូវតែដោះស្រាយឲ្យបានច្បាស់ មុននឹងពាក្យចចាមអារ៉ាម ផ្តេសផ្តាសរីកសាយភាព ធ្វើឲ្យខូចកិត្តិយស ដល់គ្រួសាររាជវង្សដ៏មានឥទ្ធិពល មួយនេះ។ ព្រះអង្គម្ចាស់ ហារី និងមហេសី មានបំណង ទៅកសាងជីវិតគ្រួសារ ជាមួយនិងបុត្រ ក្នុងភាពស្ងប់ស្ងាត់ នៅឯប្រទេសកាណាដា ដោយសុំនៅ ឆ្ងាយពីកាតព្វកិច្ចនានា ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងសមាជិករាជវង្ស។ ព្រះអង្គម្ចាស់ហារី និងអ្នកម្នាងម៉េហ្កាន ក៏មានបំណងចង់ ធ្វើការរកប្រាក់ចំណូលដោយខ្លួនឯង និងឈប់រំពឹងលើប្រាក់របស់ព្រះបរមរាជវាំង។ ដំណឹងនេះ បានបង្កឲ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលជាខ្លាំង។ ភ្ញាក់ផ្អើល ដោយសារនរណាក៏ដឹងដែរ ថាគ្រួសាររាជវង្សអង់គ្លេស មានប្រពៃណីតឹងតែងកម្រិតណា ហើយសមាជិកគ្រួសារសម្រេចចិត្ត ផ្តាច់ខ្លួននៅឆ្ងាយ គឺវាជារឿងកម្របំផុត។ មានតែម្តងគត់ គឺនៅឆ្នាំ១៩៣៦ ព្រះអង្គម្ចាស់ Edouard VIII បានសម្រេចចិត្តមិនឡើងសោយរាជ្យ ហើយទៅរួមរស់ជាមួយស្ត្រីមេម៉ាយជនជាតិ អាមេរិកម្នាក់ នៅទីក្រុងប៉ារីស។ ការសម្រេចចិត្ត របស់ព្រះអង្គម្ចាស់ Edouard VIII នេះ គឺដោយសារតែសេចក្តីស្នេហា ហើយក៏ព្រោះតែគ្រួសាររាជវង្ស បានបដិសេធ មិនទទួលស្គាល់មហេសីព្រះអង្គ ព្រោះនាងជាស្ត្រីមេម៉ាយ។ ចុះចំណែក ករណី ព្រះអង្គម្ចាស់ ហារី និងអ្នកម្នាងម៉េហ្កានវិញ? តើមានមូលហេតុអ្វី? ពាក្យចចាមអារ៉ាមបានផុសផុលឡើង ចុះផ្សាយដោយទស្សនាវត្តីអង់គ្លេស ដែលខ្លះបានសរសេរបន្ទោសទៅលើអ្នកម្នាងម៉េហ្កាន ថាមានចរិករឹងរូស ងង៉ក់ មិនសម្របខ្លួននឹងប្រពៃណីទំលាប់របស់ព្រះរាជវាំងអង់គ្លេស ទើបបានជាចង់ធ្វើអ្វីតាមតែចិត្តខ្លួន។ មានមតិខ្លះទៀត បានសរសេរថា គឺអ្នកម្នាងម៉េហ្កាន មិនអាចអត់ទ្រាំបានទៀត ជាមួយនឹងការចុះផ្សាយ បែបមើលងាយ សើចចំអកប្រកាន់ពូជសាសន៍ ពីសំណាក់ បណ្តាញព័ត៌មានអង់គ្លេសខ្លះ។ ជាការពិត បើយើងពិនិត្យលើសម្តីក្នុងការប្រកាសរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ហារី គឺព្រះអង្គបានប្រើពាក្យថា ចង់កសាងគ្រួសារ ក្នុងភាពស្ងប់ស្ងាត់។ ដែលនេះមានន័យថា ព្រះអង្គនិងមហេសី មិនចង់ឲ្យមានបណ្តាញព័ត៌មានតាមចុះផ្សាយ តាមប្រម៉ាញ់ថតរូប គ្រប់ពេលវេលាឡើយ។ យើងនៅចាំបាន ថាកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៦ នៅពេលដែលអ្នកទាំង២មិនទាន់រៀបអភិសេក ព្រះអង្គម្ចាស់ហារី បានចេញលិខិតមួយ ដោយបានថ្កោលទោសចំពោះការចុះផ្សាយមួយចំនួន របស់បណ្តាញព័ត៌មានអង់គ្លេស ដែលសរសេរមើលងាយ និងប្រកាន់ពូជសាសន៍ មកលើអនាគតមហេសីព្រះអង្គ ដែលជានារីកូនកាត់ជនជាតិស្បែកខ្មៅ និងដែលធ្លាប់រៀបការម្តងរួចមកហើយ។ លោកស្រី Rachel Johnson ប្អូនស្រីរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេស Boris Johnson ធ្លាប់បាននិយាយប្រាប់កាសែត Mail on Sunday នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦ ថា អ្នកម្នាងម៉េហ្កាន អាចនឹងនាំមក នូវឈាមថ្មី ព្រោះអ្នកម្នាង មាន ADN សាសន៍ផ្សេង ដែលនឹងមកជួយ កុំឲ្យអនាគតរាជវង្សWindsor របស់អង់គ្លេស សស្លេកស្លាំងពេក។ គេក៏មិនអាចភ្លេចដែរ នៅពេលអ្នកម្នាងម៉េហ្កាន បានប្រសូត្របុត្រហើយ ពិធីករទូរទស្សន៍BBCម្នាក់ ឈ្មោះ Danny Baker បានបង្ហោះរូបភាពលើទំព័រ Twitter រូបប្តីប្រពន្ធមួយគូរបីកូនស្វាក្នុងដៃ អមដោយសំណេរថា រាជទារកចេញពីសម្ភពហើយ។ មតិមួយចំនួនទៀត លើកឡើងថា ព្រះជាយា ឬមហេសីគ្រួសាររាជវង្សអង់គ្លេស តែងតែត្រូវបានបណ្តាញព័ត៌មានតាមប្រម៉ាញ់ថតរូប ចុះផ្សាយជាធម្មតា តាំងតែពីជំនាន់ ម្ចាស់ក្សត្រីដាយអាណា ម្លេះ។ តែសម្រាប់ អ្នកម្នាងម៉េហ្កាន បណ្តាញព័ត៌មានខ្លះ បានចាប់យកចំណុចមួយមកនិយាយ គឺឈាមជ័រកូនកាត់ស្បែកខ្មៅរបស់អ្នកម្នាង។ ទោះយ៉ាងនេះក្តី មតិមួយចំនួន ក៏បានច្រានចោលទាំងស្រុង នូវការយល់ឃើញថា អ្នកម្នាងម៉េហ្កាន ត្រូវបានរងគ្រោះ ដោយការមើលងាយប្រកាន់ពូជសាសន៍ ពីសំណាក់បណ្តាញព័ត៌មានអង់គ្លេស។ លោកស្រី Priti Patel រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃអង់គ្លេស ដែលមានដើមកំណើតជាតិឥណ្ឌា បានលើកឡើងថា អង់គ្លេសជាប្រទេសដែលបើកចំហរ ផ្តល់ឱកាសឲ្យមនុស្សមានដើមកំណើតផ្សេងៗ អាចលូតលាស់វិវឌ្ឍន៍ក្នុងសង្គម ដោយស្មើភាពគ្នា។ លោកស្រីយល់ថា បណ្តាញព័ត៌មានអង់គ្លេស មិនបានចុះផ្សាយដោយការមើលងាយប្រកាន់ពូជសាសន៍ ទៅលើអ្នកម្នាងម៉េហ្កានទេ។ ដូចគ្នាដែរ កាសែត The Sun បានចុះផ្សាយក្នុងវិចារណៈកថា ដោយបានបដិសេធថា ការសម្រេចចិត្តសុំចាកឆ្ងាយពីគ្រួសាររាជវង្ស របស់ព្រះអង្គម្ចាស់ហារី និងអ្នកម្នាងម៉េហ្កាន គឺមិនមានអ្វីពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងប្រកាន់ពូជសាសន៍ឡើយ។ គ្មានភស្តុតាងណាមួយ បញ្ជាក់ថា បណ្តាញព័ត៌មានអង់គ្លេស ព្រួតគ្នាសរសេរមើលងាយប្រកាន់ពូជសាសន៍លើអ្នកម្នាងម៉េហ្កានទេ។ លោក Tom Slater ម្ចាស់វិចារណៈកថានេះ បានចោទថា គឺក្រុមអ្នកនយោបាយបក្សឆ្វេងសេរីនិយមខ្លះ ដែលយកបញ្ហានេះមកបំប៉ោង។ ចំណែកលោក Nesrine Malik បានសរសេរនៅលើទំព័រកាសែត The Guardian ថា លោកសោកស្តាយ ដែលឃើញគេនាំគ្នានិយាយ តែពីរឿងប្រកាន់ពូជសាសន៍ ទាក់ទិននឹងរឿងអ្នកម្នាងម៉េហ្កាននេះ។ គេគួរណា តែផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ ទៅលើរឿងសំខាន់ជាងនេះ ដូចជាចំណុចទាក់ទិននឹងផលប្រយោជន៍ជាថវិកា ដែលគ្រួសាររាជវង្សអង់គ្លេសបានទទួល ដោយស្រួលៗ។ មតិសាធារណៈអង់គ្លេស ក៏គួរពិចារណាដែរ ពីផលអវិជ្ជមាន នៃការបំពុលព័ត៌មាន ចុះផ្សាយដោយទស្សនាវត្តីគ្មានបានការខ្លះដែលចាំតែសរសេរ ចុះផ្សាយរឿងឥតប្រយោជន៍ រឿងតូចទៅធំ រឿងមិនសមរម្យទៅជារឿងល្អ។ គួរកត់សំគាល់ថា ព្រះអង្គម្ចាស់ហារី ត្រូវបានបានគេដឹងថា បានទទួលរងនូវការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តជាខ្លាំងកាលពីកុមារភាព នៅពេលដែលមាតាព្រះអង្គទទួលមរណៈភាព។ អ្នកវិភាគចិត្តសាស្ត្រខ្លះ លើកឡើងថា ព្រះអង្គម្ចាស់ហារី ខឹង ស្អប់បណ្តាញព័ត៌មានខ្លាំងណាស់ ព្រោះគឺបណ្តាញព័ត៌មានចុះផ្សាយផ្តេសផ្តាសនេះហើយ ដែលបានបំផ្លាញជីវិតរបស់ព្រះមាតាព្រះអង្គ។ ដូច្នេះព្រះអង្គម្ចាស់ហារី មិនចង់ឲ្យរឿងនេះកើតឡើង ទៅលើមហេសី និងបុត្ររបស់ព្រះអង្គទេ។ មូលហេតុនេះ វាអាចគួបផ្សំ ជាមួយការចុះផ្សាយបែបរើសអើងប្រកាន់ពូជសាសន៍ខ្លះៗ ដែរ មកលើអ្នកម្នាងម៉េហ្កាន។ ទោះយ៉ាងណា នៅក្រោយការប្រជុំបន្ទាន់ កាលពីថ្ងៃទី ១៣មករា ម្ចាស់ក្សត្រីអេលីហ្សាប៊ែតទី២ បានថ្លែងថា ព្រះអង្គយល់ និងគាំទ្រ ការសម្រេចចិត្ត របស់ ព្រះអង្គម្ចាស់ហារី និងអ្នកម្នាងម៉េហ្កាន ដែលចង់រស់នៅក្នុងភាពស្ងប់ស្ងាត់៕